(1340 - 1409)
Jakub Strzemię (Strepa) urodził się na terenie diecezji krakowskiej w roku 1340. Przyszedł na świat w rodzinie szlacheckiej, która w herbie miała strzemię. Stąd wziął się jego przydomek „Strzemię”, niekiedy używany w łacińskim odpowiedniku – „Strepa”. Jego rodzina osiedliła się we Włodzimierzu na Rusi.
W młodym wieku wstąpił do zakonu franciszkanów, pragnął być misjonarzem na kresach wschodnich, które przyłączył do Polski król Kazimierz Wielki. W latach 1385-1388 był przełożonym klasztoru Świętego Krzyża we Lwowie. Dał się wtedy poznać jako zdolny negocjator w sporze rajców miejskich z arcybiskupem lwowskim. Z nadania Stoicy Apostolskiej pełnił na Rusi urząd inkwizytora w sprawach wiary.
W 1375 roku wybrano go we Lwowie przełożonym Stowarzyszenia Braci Pielgrzymujących dla Chrystusa, które skupiało w swoich szeregach dominikanów i franciszkanów, prowadzących misję ewangelizacyjną na Rusi i w Mołdawii. Jakub z gorliwością i oddaniem pracował jako misjonarz na Rusi Czerwonej, Wołyniu, Podolu i Wołoszczyźnie.
W roku 1391 papież Bonifacy IX ustanowił go arcybiskupem Halicza. W chwili objęcia tego urzędu arcybiskupstwo nie miało ani katedry, ani odpowiedniej ilości kapłanów, ani nawet nie istniały określone granice terytorialne. Na siedzibę kurii Jakub obrał klasztor franciszkański we Lwowie. Planował zwołanie synodu, na którym chciał przenieść stolicę arcybiskupią z Halicza do Lwowa. Nie zdążył tego uczynić, ponieważ wkrótce zmarł.
Dzięki staraniom Jakuba rozpoczęto organizację rozległej archidiecezji halicko-lwowskiej. Osobiście prowadził działalność apostolską i duszpasterską, zakładał nowe parafie. Sam żył w sposób bardzo skromny, swoje dochody przeznaczał na budowę kościołów i klasztorów. Troską otaczał szpital we Lwowie, przy którym znajdował się także przytułek dla bezdomnych, chorych i pielgrzymów. Cieszył się zaufaniem św. Jadwigi Królowej i Władysława Jagiełły, był ich doradcą. Stawał w obronie ludności w czasie zamieszek wojennych i najazdów tatarskich.
W XIV wieku zaczął rozpowszechniać się zwyczaj urządzania adoracji Najświętszego Sakramentu oraz procesji eucharystycznych z monstrancją. Jakub odznaczał się szczególnym nabożeństwem do Eucharystii, był także wielkim czcicielem Matki Bożej.
Relacja historyczna podaje, że kiedy pewnego razu modlił się, prosił Maryję słowami: „Pokaż mi się Matką”. Wtedy ujrzał Najświętszą Maryję Pannę z Dzieciątkiem i usłyszał słowa: „Masz Matkę i Syna”. Na jednej z niewielu zachowanych pieczęci biskupich widnieje bł. Jakub, klęczący u stóp siedzącej w chmurze Matki Bożej z Dzieciątkiem.
Zmarł 20 października 1409 roku. W testamencie napisał, aby sprzedać paramenty liturgiczne, które ofiarował mu Władysław Jagiełło, a otrzymane pieniądze rozdać jako jałmużnę. W poczet błogosławionych zaliczył go papież Pius VI w 1790 roku. Liturgiczne wspomnienie bł. Jakuba przypada 21 października.
Ciało bł. Jakuba złożono w kościele franciszkańskim we Lwowie. Ludzie odwiedzający jego grób doznawali wielu łask i cudów, dlatego kult bł. Jakuba szybko zaczął się rozszerzać. Wierzono, że poprzez nałożenie jego mitry i modlitwę do Boga, chorzy cierpiący na bóle głowy doznają uzdrowienia. Mieszkańcy Lwowa jego wstawiennictwu przypisywali ocalenie miasta od pożaru w roku 1527 oraz zwycięstwo nad Tatarami. Przy jego grobie modlił się m.in. król Jan III Sobieski przed wyprawą do Wiednia.
W czasie zaboru austriackiego, po skasowaniu zakonu franciszkańskiego, w 1786 roku relikwie bł. Jakuba przeniesiono do katedry lwowskiej, umieszczając je w srebrnej trumnie. Kult bł. Jakuba zaczął z upływem lat zanikać, a jego odnowicielem stał się na początku XX wieku abp lwowski bł. Józef Bilczewski.
Kiedy po II wojnie światowej Lwów znalazł się w granicach Związku Radzieckiego, relikwiarz został przewieziony do katedry w Tarnowie. W ostatnią podróż relikwie arcybiskupa-misjonarza wyruszyły w 1966 roku, kiedy to przewieziono je z Tarnowa do katedry w Lubaczowie.
